Në Rast se Kurti dhe Trump Zgjedhen përsëri: Sfidat e Z.Kurti

Një fitore e mundshme e Donald Trump në zgjedhjet presidenciale 2024 në SHBA paraqet sfida të reja për kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, i cili ka ndjekur një qasje të vendosur dhe të kujdesshme ndaj dialogut Kosovë-Serbi. Trump ka qenë i njohur për qasjen e tij pragmatike, shpesh të nxituar, ndaj marrëveshjeve ndërkombëtare, duke përfshirë edhe dialogun e tensionuar ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Kjo qasje, e përfaqësuar më së miri nga ish-emisari i tij për dialogun, Richard Grenell, ka krijuar një marrëdhënie të tensionuar dhe të komplikuar ndërmjet administratës Trump dhe qeverisë së Kurtit, e cila mund të rishfaqet nëse Trump kthehet në pushtet.

Një sfidë mund të jetë Presioni për Kompromis në Dialogun Kosovë-Serbi – Në rast të një fitoreje të Trump në zgjedhjet e ardhshme, kryeministri Albin Kurti mund të përballet me një sfidë të jashtëzakonshme në formën e një presioni të shtuar për kompromis në dialogun me Serbinë. Trump ka qenë i njohur për qasjen e tij agresive në arritjen e marrëveshjeve të shpejta për të fituar kredibilitet ndërkombëtar, dhe kjo strategji ka qenë e qartë në ndërhyrjet e administratës së tij në dialogun Kosovë-Serbi. Kjo përfshin ndërmjetësimin intensiv të drejtuar nga ish-emisari Richard Grenell, i cili mund të rikthehet në skenën politike, por këtë herë me fuqi shumë më të mëdha, si Sekretar i Shtetit. Emërimi i mundshëm i Grenell në krye të Departamentit të Shtetit do të kishte pasoja domethënëse për Kosovën dhe për qasjen e Kurtit ndaj dialogut. Duke pasur fuqinë që sjell ky post, Grenell do të kishte jo vetëm platformën për të udhëhequr marrëveshjet ndërkombëtare, por edhe për të formësuar qasjen e SHBA-së ndaj Ballkanit në mënyrë shumë më të drejtpërdrejtë dhe vendimtare. Me ndikimin e tij në strategjinë e politikës së jashtme, Grenell mund të kërkojë që Kosova dhe Serbia të arrijnë një marrëveshje shpejt, ndoshta me terma që janë më afër interesave të Serbisë, siç u sugjerua gjatë ndërmjetësimit të tij të mëparshëm. Disa nga këto marrëveshje mund të jenë si më poshtë:

1. Asosacioni i Komunave me Shumicë Serbe: Çështja e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe është një nga pikat më të ndjeshme për Kosovën, dhe Grenell mund të tentojë ta përfundojë me shpejtësi. Ndërsa BE-ja dhe Kosova kanë pasur një qasje më të kujdesshme dhe të debatueshme për këtë çështje, Grenell mund të shtyjë për një formë të Asociacionit që do t’i jepte më shumë autonomi komunave serbe, duke e interpretuar këtë si një kompromis të domosdoshëm për dialogun. Kjo lloj marrëveshjeje do të kishte implikime serioze për strukturën politike të Kosovës, sepse do të vendoste një njësi më të fortë autonome brenda shtetit, duke mundësuar ndikimin e vazhdueshëm të Serbisë në çështjet e brendshme të Kosovës.

2.  Lidhja infrastrukturore ndërmjet Kosovës dhe Serbisë – Një tjetër marrëveshje që Grenell ka promovuar më parë është lidhja infrastrukturore ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, përmes krijimit të linjave të drejtpërdrejta të transportit dhe përmirësimit të rrugëve ekzistuese. Kjo përfshin një marrëveshje për hapjen e linjave të reja hekurudhore dhe ajrore ndërmjet dy vendeve. Grenell do të përpiqet ta ngutet në arritjen e këtyre marrëveshjeve, duke argumentuar se lidhjet fizike do të ndihmojnë në rritjen e ndërveprimit ekonomik dhe të kuptimit të ndërsjellë. Nëse kjo bëhet me ngutje dhe pa analiza të thelluara mbi implikimet politike, Kosova mund të rrezikojë të humbasë kontrollin mbi disa elemente të infrastrukturës dhe aksesit në rrjetet ndërkombëtare.

Përveq këtyre pikave më lart, zgjedhja e Trumpit si president SHBA mund të qoj edhe deri tek potenciali për zvogëlim të mbështetjes amerikane për Kosovën. Pra kjo është një sfidë tjetër madhore që lidhet me qasjen më të rezervuar të Trump ndaj përfshirjes ndërkombëtare, që mund të nënkuptojë zvogëlim të mbështetjes së SHBA-së për Kosovën. Trump shpesh ka shfaqur preferencën për një politikë më izolacioniste, duke kërkuar që aleatët të mbajnë më shumë përgjegjësi për çështjet e sigurisë dhe stabilitetit në rajonet e tyre. Një qasje e tillë mund të nënkuptojë reduktim të përfshirjes amerikane në Ballkan, duke krijuar vakum që mund të shfrytëzohet nga forcat e tjera ndërkombëtare, si Rusia dhe Kina, të cilat janë përpjekur të rrisin ndikimin e tyre në rajon, sidomos përmes Serbisë.

Përveq kësaj edhe  marrëdhënia ndërmjet Richard Grenell dhe kryeministrit Kurti ka qenë një burim tensioni i njohur në të kaluarën. Grenell ka mbrojtur një qasje të ashpër ndaj Kosovës, duke promovuar idenë e arritjes së një marrëveshjeje të shpejtë që të mund të paraqitej si sukses diplomatik për administratën Trump. Në këtë kontekst, Grenell ka kritikuar qasjen e Kurtit dhe ka bërë presion për të pranuar terma që Kosova i konsideron të papranueshme. Një kthim i Trump do të nënkuptonte, potencialisht, një rikthim të ndikimit të Grenell në këtë proces, duke përbërë një sfidë të madhe për Kurtin.

Si përfundim, në përballje me një rikthim të Trump, kryeministri Kurti do të përballet me sfida të shumëfishta që kërkojnë diplomaci të kujdesshme dhe kohezion të brendshëm politik. Tensionet e mëparshme me administratën Trump dhe me Richard Grenell do e vënë Kurtin në një pozitë të vështirë: nga njëra anë, ai duhet të ruajë marrëdhënien e ngushtë të Kosovës me SHBA-në, e cila është jetike për stabilitetin dhe njohjen ndërkombëtare të vendit, dhe nga ana tjetër, ai duhet të mbrojë integritetin dhe sovranitetin e Kosovës, të cilat janë të rëndësishme për qytetarët dhe për përfaqësimin politik të tij.

Shkroi: Arbnor Mjeku